Transplantacja nerek jest już od lat metodą leczenia , która ma swoje miejsce i która jest usankcjonowana bardzo dobrymi rezultatami. Pierwsze udane transplantacje nerek zostały wykonane w latach pięćdziesiątych, przeprowadzone były w Bostonie. W Polsce transplantacje przeprowadzane są od 1966 roku. W tej chwili jest ich około 600 rocznie. Rezultaty są porównywalne do tych, które uzyskuje się w świecie. Także przeżycie pacjentów, transplantów jest bardzo dobre.

Don’t Take Your Organs To Heaven...Heaven Knows We Need Them Here. Nie zabieraj narządów do nieba, są potrzebne chorym na ziemi. To motto transplantologów całego świata. Przeszczepianie tkanek i narządów jest jednym z największych osiągnięć medycyny XX wieku. Nagromadzone dotychczas doświadczenia w przeszczepianiu i nowe leki immunosupresyjne pozwalają na ratowanie życia dziesiątkom tysięcy beznadziejnie chorych. Ograniczeniem w stosowaniu tej metody jest niedobór narządów do przeszczepiania. Powoduje to wydłużenie się czasu oczekiwania na przeszczep i ciągle zbyt wysoką śmiertelność  chorych na listach oczekujących. Większość narządów do przeszczepiania pochodzi od ludzi zmarłych. Nieakceptacja społeczna pobierania przeszczepów ze zwłok determinuje powszechność tej metody leczenia. Każdy z nas tylko za życia ma prawo decydować o przyzwoleniu lub sprzeciwie na oddanie po śmierci swoich tkanek, narządów w celu ratowania życia i zdrowia innych.

 Ustawodawstwa większości państw gwarantują przestrzeganie woli wyrażonej za życia
 W Polsce ustawa z dnia 26 października 1995 r gwarantuje wpis sprzeciwu
 w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów prowadzonym przez Poltransplant
 na pobranie po śmierci tkanek i narządów do przeszczepienia
Tryb zgłaszania sprzeciwu wymaga wypełnienia formularza zgłoszenia  i przesłania na wskazany na druku adres.


Chirurdzy pobierają dawcy węzeł chłonny i wysyłają do Warszawy.  W Warszawie bowiem odbywa się tzw. typowanie tkankowe. Lekarz dyżurny Kliniki Nefrologii i Chorób Wewnętrznych otrzymuje z centralnej pracowni zgodności tkankowej z Warszawy z Instytutu Transplantologii faksem listę osób, które mogą pasować do pobranego już narządu, czyli nerki. Otrzymujemy taką długą listę tu jest około ponad stu nazwisk, ponieważ tyle się właśnie bada surowic pacjentów. Od niedawna jednak dostajemy listę tylko tych, którzy najlepiej odpowiadają, jest to najczęściej kilka lub kilkanaście nazwisk. Z nich lekarz dyżurny wybiera tylko tych najbardziej optymalnych. Tych którzy są dostępni, tych którzy są w dobrym stanie ogólnym i tych którzy mogą dojechać w możliwie krótkim czasie do ośrodka transplantacyjnego.

Transplantacja nerki jest jedną z form leczenia przewlekłej niewydolności nerek. Inną i warunkującą przeszczepienie formą leczenia przewlekłej niewydolności nerek jest stosowanie dializ. Obie te metody noszą  nazwę leczenia nerkozastępczego. Zapotrzebowanie społeczne na leczenie nerkozastępcze wynosi koło 80 osób na milion ludności rocznie. Aby zapewnić to leczenie wszystkim potrzebującym, należałoby leczyć albo przeszczepianiem nerki albo dializami, bądź obiema metodami łącznie około 400 osób na milion ludności.

Odpowiednie liczby dla Polski przedstawiają się następująco:

Zamiast nowych 80-ciu osób rocznie na każdy milion ludności
można zaoferować takie leczenie tylko 30-tu
zamiast leczyć tymi dwiema metodami 400 osób na milion, leczy się obecnie 130.
W najlepszym więc razie zaspokaja się tylko 35% zapotrzebowania na to leczenie, co oznacza, że 65% zgłaszających się chorych, zwykle osób młodych musi umrzeć z powodu braku leczenia.

Wskazaniem do transplantacji jest przewlekła niewydolność nerek. Nieodwracalna niewydolność tego narządu. Pacjenci są najpierw dializowani u nas albo hemodializą albo przy pomocy dializy otrzewnowej. Nie ma to żadnego znaczenia dla transplantacji. Obie te metody kwalifikują pacjenta do przeszczepu. Przeciwwskazaniem do przeszczepu są te choroby, które mogą się zakończyć bardzo źle. Przeciwwskazaniem do transplantacji są ciężkie zakażenia, są nowotwory zwłaszcza z przerzutami, ciężka niewydolność krążenia, ciężka niewydolność oddechowa, ciężka niewydolność wątroby, uogólniona miażdżyca oraz choroby psychiczne uniemożliwiające współpracę z pacjentem.

Uruchamianie nowych stacji dializ jest trudniejsze organizacyjnie. Wymaga kosztownych inwestycji a sama metoda zapewnia niższy komfort życia. Nie jest więc rzeczą dziwną że chorzy dializowani bardzo pragną otrzymać przeszczep nerki. Takich zabiegów wykonuje się w Polsce od 310 do 380 rocznie, co daje wartość  8 do 10 zabiegów na milion ludności. Liczba ta jest niższa od średniej europejskiej, która wynosi 22,5 na milion populacji, oraz liczby takich zabiegów w Austrii, Szwecji, Belgii czy Niemczech.

Po transplantacji pacjent musi przyjmować leki zapobiegające odrzucaniu przeszczepionej nerki, ponieważ praktycznie nawet przy bardzo dużej zgodności sześciu antygenów, czyli maksymalnej zgodności zawsze pacjent odrzuca. Wyjątkowo może się zdarzyć, że u bliźniaków jednojajowych to odrzucanie jest małe, albo żadne, ale również w tej sytuacji nerka jest odrzucana. Jest ona rozpoznawana jako coś obcego i wtedy tzw. mechanizm immunologiczny polegający na działaniu szeregu komórek, próbuje ten narząd zniszczyć. My przeciwstawiamy się temu podając leki immunosupresyjne.

Mimo że liczba wykonywanych zabiegów jest za mała w stosunku do potrzeb wyniki przeszczepiania nerek w Polsce są takie same jak wyniki europejskie i zbliżone do wyników osiąganych w najlepszych ośrodkach światowych. Zabieg przeszczepienia nerki jest w pełni bezpieczny dla chorego.